Skip to main content

नागरिकता


लाग्छ
नागरिकता रूपी यो कागतको खोस्टो च्यातिदिउँ
र, जलाइदिउँ त्यसका टुक्राहरुलाई
सिंहदरबारको गेटमा लगेर
सर्वोच्च अदालतको बेञ्चमा लगेर।

मैले बोक्ने नागरिकताले
मलाई कुनै देशकको नागरिक बनाउन सक्दैन भने
कुनै मुलुकको सच्चा मालिक बनाउन सक्दैन भने
कहाँ छ ? तिमीले भन्ने गरेको
नागरिक सर्वोच्चता ?
जागिर खानका लागि
फोटोकपी बुझाउनु पर्ने कागतको खोस्टोमा?
कि, अपराधीले जुटाइदिएका चुनाव खर्च रूपी हरिया नोटमा ?

लाग्छ
यसको जवाफ तिमीसँग छैन सिंहदरबार
यसको उत्तर दिन सक्दैनौ सर्वोच्च अदालत
अनि
मलाई यो पनि थाहा छ
एउटा अनागरिकको ‘अपराधिक प्रश्न’मा रुमलिने छैनन्
सम्मेलन केन्द्रमा विराजमान महानुभावहरू।

जब नारायणहिटी जिउँदो थियो
म प्रजा भइरहे
जब शीतल निवास र बालुवाटार जागे
म मजदुर भएर अरबमा बेचिइरहेको छु
मिर्गौला दाता भएर दिल्लीमा दौडिरहेको छु
'सेरोगेट मदर' बनेर इजराइलका लागि भावी सेना जन्माइरहेको छु
बहादुर र वीर भएर बेलायती बटालियनमा सामेल भइरहेछु।

ओ! सर्वोच्च अदालत
ओ! सिंहदरबार
ओ! सम्मेलन केन्द्र
ओ! शीतल निवास
ओ! बालुवाटार
के तिमीहरूलाई फुर्सद छ ?
फुर्सद भए त पक्कै देख्ने थियौ-
म अरबमा बेचिएको
दिल्लीमा दौडिएको
इजराइली सैनिक जन्माउन गर्भवती भएको
बेलायती बटालियनमा भर्ना भएको
र,
दुई तिहाइले पारित गर्ने थियौ
सम्मेलन केन्द्रबाट एउटा प्रस्ताव
‘हाम्रा नागरिकलाई सम्मानित भएर बाच्ने अवसर दिनेछौँ–
बेचिन, दौडिन, भर्ती हुन र भाडाकी आमा बन्न बञ्चित गर्नेछौँ’
अनि
पठाउने थियौ, लालमोहोरका लागि शीतल निवास।

फुर्सद कहाँ छ र तिमीहरूलाई?
बरु आतुर छौ मेरो नागरिकता रूपी कागतको खोस्ट जलेको हेर्नलाई
त्यसैको खरानीलाई दसीप्रमाण मानी
देशद्रोहको अभियोग लगाउनलाई।

सर्वाधिकार: विष्णु पोखरेल


Comments

Popular posts from this blog

गजल

साँचो प्रेम गर्छु भने तिमीबिना मर्छु भने तनमनलाई प्रेममा रौनकता भर्छु भने तिमी मेरो आफ्नो भए बैतरणी तर्छु भने तिम्रो मन जित्नलाई तिम्रै शरण पर्छु भने तिम्रो जोवन लुटेपछि अन्तै डेरा सर्छु भने

कथा

Tweet लभ एनिभर्सरी अङ्ग्रेजी महिना अप्रिल । अन्तिम साता । हातमा छ–भर्खरै किनेको निक्कन डी–३२०० क्यामेरा । कस्मिरको गृष्मकालिन राजधानीमा अझै सरकार सरेको छैन । शीतकालिन राजधानी जम्मुतिरै छ । कस्मिरी सरकार हाम्रा हिमाली आदीबासी जस्तो छ । जाडो लागेपछि छ महिना जम्मुतिर झर्छ, गर्मीमा फेरि कस्मिर चढ्छ ।  क्यामेरा सानामा स्कुल जादा भिर्ने गरेको छड्के झोला जस्तै गरि भिरे ।  ‘ट्यूलिप गार्डेन के लिए कित्ना ?’ दलगेट पुगेर टुटेफुटेको हिन्दीमा सोधेपछि तिनपाङ्ग्रे अटो ड्राइभरले अल्छिलाग्दो पारामा आङ तान्दै भन्यो, ‘दो सौ ।’ ‘डेढ सौ मे जाऔगे ?’ आठ नचलाई ड्राइभरले सिटमा बस्न संकेत गर्यो ।  अस्तिसम्म हिउ“ पर्दै थिया े। दुइचार दिनमै मौसम बदलिया े। कत्ति चाडै चर्को घाम लाग्न थाल्यो ? मनमनै गमे । दिउ“सो त गर्मी हुन थालिसक्यो । अटो दल लेकको डिलैडिल दौडिरेहको थियो। करिब आधा घण्टामा अटो रोकियो । नजिकैको बगैचामा कमिलाको ताती जस्तै मान्छे थिए । म पनि गेटमा टिकट काटेर भित्र छिरे । रङ्गीचङ्गी धेरै खाले फूल फूलेको बगैचामा जस्तो मन भुलेन । एकै खालका फूल एकै खाले लहर । मेरो मन ट्युलिप...