Bishnu Pokharel

Tweet छोरीका साथ मञ्जु ' बिरानो ठाउँ , भरथेग गर्ने कोही छैन , भोकभोकैचाहिँ नपरेस् है बाबै , गाह्रो भए यतै फर्कनू। ' आफ्नो काख छाडेर सुखी भविष्यको कल्पना गर्दै सँघार नाघ्न लागेकी उनलाई आमाले सुँकसुँकाउँदै भनेकी थिइन्। यो पाँच वर्षअघिको कुरा हो। जुनबेला उनी १९ वर्षकी थिइन्। माओवादी द्वन्द्व सकिएर शान्तिप्रक्रिया सुरु भएको थियो। संविधानसभा चुनाउ सकिएको थियो। आमनेपालीले सुखी भविष्यको सपना पूरा हुन लागेको ठानेका थिए। सुखी र सम्पन्न हुने कल्पनाका पत्रहरू बगलीमा कोच्याएर सपनाको सहर सर्ने युवायुवतीको लर्को लाग्थ्यो। त्यही लर्कोमा मिसिएकी थिइन्- उदयपुर गाईघाटकी मञ्जु भुजेल। सपनाको सहर थियो- काठमाडौं अनि सपनाचाहिँ पैसा कमाएर सुख पाउने। उज्ज्वल भविष्यको सपना साकार पार्न ' पैसा टिप्ने ' उद्देश्यसहित ' नेपाल ' छिरेकी भुजेलले बिरानो ठाउँमा एउटा छहारी पाइन्- बबरमहलस्थित मीतआमाको सानो छाप्रे होटेल। मीतआमाकहाँ केही दिन बसेर कामको खोजी गर्ने सुर थियो उनको। तर मीतआमाले ' अन्त जानु पर्दैन , यहीं काम गर , अरूले दिने जति तलब दिउँला ' भनेपछि उनी त्यही छाप्रे होटेलक

Tweet तस्विर साभार :मार्इ सिभिल मल डटकम कफी , कलिग (साथी) र वाइफाई। केही वर्षअघिसम्म नेपाली ' क्याफे ' अर्थात् ' कफीसप ' को यस्तै थियो तस्बिर। समय जति बलवान् छ , त्यत्ति नै बदलिँदो पनि। समयमात्र बदलिँदैन , सँगसँगै यसलाई पछ्याउँछ बदलिँदो संस्कृतिले। प्रविधि विकासको प्रवाहले अहिलेको युगमा संसारको कुनै संस्कृति यस्तो छैन , जो विश्वका कुनाकुनामा प्रचारित नभएको होस्। प्रविधिकै टेकोमा अडिएर टर्कीबाट सुरु भएको मानिने ' कफी संस्कृति ' समेत संसारका लागि अहिले नौलो हुन छाडेको छ। एक दशकअघिसम्म नेपालीमाझ पनि ' कफी कल्चर ' को महत्त्व कमै थियो। अहिलेको पुस्तामा ' कफी कल्चर ' मा नभिजेका कमै होलान्। केही वर्षअघिसम्म पर्यटक र बेरोजगारीको बाध्यताले बिदेसिएर फर्कर्नेमाझ सीमित कफीको ' चुस्की ' अहिले धेरै नेपालीका लागि प्रिय भइसकेको छ। युवा पुस्ताका निम्ति त क्याफे पुगेर कफीको चुस्कीमा रमाउँदै साथीभाइसँग गफिनु दैनिकी नै बनिसक्यो। जसरी नेपाली युवा कफीको चुस्कीमा अभ्यस्त बन्दैछन् , कफी संस्कृतिका आयाम पनि परिवर्तन हुँदैछन्। पाँच वर्षअघि र अहिले क्य

Tweet नेपालीले चाउचाउ, पिउने पानी, जिआई पाइप र जिआई तार(वायर) निकासी गर्दा विदेशी प्रयोगशालामा लगेर परीक्षणमा गराउनु नपर्नु भएको छ।  चारवटै वस्तुको गुणस्तर परीक्षण गर्ने स्वदेशी प्रयोगशालाले अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता(एक्रिडिएसन) पाउने निश्चित भएपछि निर्यातकर्तालाई सजिलो हुने भएको हो। नेपाल गुणस्तर तथा नापतौल विभागमा रहेका चाउचाउ, पानी, जिआई पाइप र तारको परीक्षण गर्ने प्रयोगशालाले अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता पाउने निश्चत भएको हो।  विभागमा रहेका जिआई पाइप र जिआई वायर परीक्षण गर्ने केमिकल प्रयोगशाला, बोतलबन्द पिउने पानी(बोटल ड्रिङ्किङ वाटर) र चाउचाउ परीक्षण गर्ने खाद्य प्रयोगशाला एवं तौल सम्बन्धि प्रयोगशालाले एक्रिडिएसन पाउने निश्चित भइसकेको छ।  ‘हाम्रा तीनथरी प्रयोगशालाले एक्रिडिएसनका लागि आवश्यक सबै प्रकृया पुरा गरिसकेका छन्’, विभागका महानिर्देशक रामआधार साहले भने, ‘भारतबाट प्राविधिक आएर दुई पटक आवश्यक परीक्षण गरी एक्रिडिएसन दिने निश्चित गरेर गएका छन्।’ विभागका प्रयोगशालालाई भारतको नेसनल एक्रिडिएसन बोर्ड फर टेस्टिङ एन्ड क्यालिब्रेसन ल्याबलोटरिज(एनएबीएल)ले एक्रिडिएसन दिन लागेको हो

Tweet तस्विर साभार : नेपाली टार्इम्स  एक साताअघि झापाबाट राजधानी आएकी प्रतिभा रेग्मी बसको ढोकाबाट बाहिरिन नपाउँदै दुईतीनजनाले उनको झोला समाएर 'दिदी कहाँ जाने?' भने। रेग्मीले गन्तव्य बताउन नपाउँदै एकजनाले आफ्नो ट्याक्सीमा लगेर झोला राखेर भने, 'मिलाएर लगिदिन्छु बस्नुस् न।' बसमा सँगैं आएका एक व्यक्ति र रेग्मी कोटेश्वर आउने भएकाले मिलेर पैसा तिर्ने सर्तमा त्यही ट्याक्सी चढ्न तयार भए तर ट्याक्सीचालक मिटरमा जान तत्पर भएनन्। उनले कलंकीदेखि कोटेश्वर आउन प्रतिव्यक्ति पाँच सय रुपैयाँ मागे। रेग्मीले 'बार्गेनिङ' गरेपछि भने चालक प्रतिव्यक्ति साढे तीन सय रुपैयाँमा कोटेश्वर पुर्‍याउन तयार भए। सरकारले तोकेको भाडादरमा आउने हो भने कलंकीदेखि कोटेश्वरसम्म ट्याक्सीमा करिब तीन सय उठ्न सक्छ तर मिटरमा नआउँदा उनीहरूले त्यही दूरीका लागि ६ सय रुपैयाँ तिर्नुपर्‍यो। 'ट्याक्सी चढ्न खोज्यो, मिटरमा जान मान्दैनन्', कामविशेषले राजधानी आइरहने रेग्मी भन्छिन्, 'मिटरमा जान नमानेपछि उनीहरूले भनेअनुसार हिंड्नै पर्‍यो।'

Tweet slxn] lgo'Qm xf]nfg\ sfo{sf/L k|d'v< कार्यकारी प्रमुख नहुदा लगातार नाफामा रही सरकारलाई सबैभन्दा बढी कर र लाभांस बुझाउदै आएको नेपाल टेलिकम समेत अन्य रुग्ण सरकारी संस्थानको बाटोमा जान थालेको छ। सरकारी संस्थानमध्ये ‘सुनको अण्डा दिने’ टेलिकममा गैर जिम्मेवार बनी सरकारले प्रमुख नियुक्त नगर्दा संस्था धरासायी हुदै जान थालेको हो। सरकारको ९२ प्रतिशत सेयर रहेको टेलिकम गत तीन महिनादेखि नेतृत्व विहिन अवस्थामा चलिरहेको छ। तत्कालिन प्रबन्ध निर्देशक अमरनाथ सिंहको पदावधि सकिएपछि टेलिकम नेतृत्व विहिन भएको हो। उमेर विवादमा मुछिएका सिंहले स्वघोषितरुपमा निमित्त प्रमुखको जिम्मेवारी लिएकामा अख्तियारको निर्देशनपछि सञ्चार मन्त्रालयले हस्तक्षेप गरि पदबाट हटाएको थियो। सञ्चारले सिंहलाई हटाउन पत्र पठाएपछि सञ्चालक समितिले उनलाई दुई साताअघि अनिवार्य अवकासको पत्र थमाएको छ। यसअघि पनि उनले अवैधानिकरुपमा निमित्त प्रमुखको जिम्मेवारी सम्हाल्दै आएका थिए। सरकार र सर्वसाधारणमो ठूलो लगानी भएको एवं नया“–नया“ प्रविधि विकास भइरहने दूरसञ्चार सेवा चलाउने संस्थामै प्रमुख नहुदा आवश्यक निर्णय समेत हुन

Tweet घर रङ्गाउने रङ(पेन्टस्)मा सिसा(लिड)को मात्रा घटाउने विषयमा सरकार र व्यवसायीबिच विवाद देखिएको छ। सरकारले अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड अनुसार रङमा सिसाको मात्रा तोकेर ल्याउन लागेको नियमलाई व्यवसायीले नमानेपछि विवाद देखिएको हो। रङमा मानव स्वास्थ्यमा गम्भिर असर पार्ने सिसाको प्रयोग गर्दै आएका व्यवसायीले अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड अनुसारको नियमलाई अहिलै लागू गर्न नसक्ने बताउदै आएका छन्। व्यवसायीले नमानेपछि नेपाल गुणस्तर तथा नापतौल विभागले तयार पारेर गुणस्तर परिषद्मा पेस गरेको नियम पारित हुन नसकेको हो। गत शुक्रबार बसेको गुणस्तर परिषद्को ९१ औ बैठकमा विभागले रङ(इनामेल)मा सिसाको मात्रा तोक्ने मापदण्डको मस्यौदा पेस गरेको थियो। विभिन्न नौ वटा मन्त्रालयका सहसचिव सहित निजी क्षेत्रका प्रतिनिधि सदस्य रहेको परिषद्को बैठकमा व्यवसायीले मापदण्डको विरोध गरेपछि पारित हुन नसकेको हो। परिषद्ले पास गरेको मापदण्डलाई गुणस्तर विभागले नियमकोरुपमा उत्पादकलाई लगाउन सक्ने कानुनी प्रावधान छ। व्यवासायीले विभागले तयार पारेको अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको मापदण्ड पुरा गर्न नसकिने भन्दै विरोध गरेपछि परिषद्का अध्यक्ष उद

Tweet सुनको शुद्धतामा व्यापक ठगी गरेको पुष्टी हुदाँ समेत सरकारी निकायले ठग व्यापारीलाई कारबाही गर्न आलटाल गरिरहेका छन्। सरकारी निकायहरुले समन्वय गरेर कारबाही अघि नबढाउदा दर्जनौ ठग व्यापारीले कारबाहीबाट उन्मुक्ति पाइरहेका छन्। सरकारी निकायको वेवास्ताका कारण सुनमा उपभोक्तालाई ठगेको पुष्टी भइसक्दा पनि राजधानी सहित चितवन, पोखरा, विराटनगर इटहरी, धरान, धनकुटा, भोजपुरलगायत क्षेत्रका पसलेले उन्मुक्ति पाएका हुन्।  वाणिज्य विभागको नेतृत्वमा गरिएको अनुगमनका क्रममा राजधानी सहित मुलुकका विभिन्न क्षेत्रबाट सुनका गहनाको नमुना संकलन गरि परीक्षण गर्दा ठगी पुष्टी भइसकेको छ। गत असोज र कात्तिक महिनामा चितवनको नारायणगढ र पोखराका गहना पसलबाट ल्याइएको नमुना परीक्षण गर्दा अधिकांसको शुद्धता कम पाइएको थियो। नारायणगढका ६ वटामध्ये सबै र पोखराका आठवटामध्ये सातवटा पसलको शुद्धता पसलेले घोषणा गरेकोभन्दा कम पाइएएको थियो। नेपाल गुणस्तर तथा नापतौल विभागको प्रयोगशाला परीक्षणबाट शुद्धतामा पसलेले उपभोक्ता ठगी गरेको पुष्टी भइसक्दा पनि हालसम्म दुवै स्थानका पसलेलाई कारबाही अघि बढेको छैन।

Tweet सुनका गहनामा एकदेखि चार प्रतिशतसम्म चाँदी मिसाव  एक तोला सुनको गहना किन्दा कम्तीमा दुई हजार रुपैयाँको ठगी चाँदीमा क्याडमियमको मात्रा उच्च   उपभोक्ता ठगी गर्न व्यापारीले सुनका गहनामा मूल्यका हिसाबले झण्डै ६० गुणा सस्तो चाँदी मिसाउने गरेको पुष्टी भएको छ। राजधानीको चावहिल क्षेत्रका ६ वटा गहना पसलबाट गत सोमबार संकलित नमुना परीक्षण गर्दा सुनमा चाँदी मिसाइएको तथ्य बाहिर आएको हो। बहुमूल्य धातुका गहना किन्ने ग्राहकलाई पूर्णरुपमा शुद्ध सुन भनेर बेच्ने गरिएका नमुनामै झण्डै चार प्रतिशतसम्म चाँदी मिसाउने गरेको पाइएको छ। सरकारी अनुगमन टोलीले संकलन गरेका नमुना नेपाल गुणस्तर तथा नापतौला विभागको प्रयोगशालामा परीक्षण गर्दा सुनमा चाँदी मिसाएको भेटिएको हो। यसअघि गरिएका परीक्षणमा भने सुनको शुद्धता मात्र जाच गर्ने गरिएको थियो। यसपाली प्रयोगशालाले शुद्धतासँगै गहनामा मिसाइएका विभिन्न तत्वबारे पनि तथ्य संकलन गरेको हो।

Tweet प्रत्येक सिलिन्डरमा सेफ्टी क्याप राख्नुपर्ने  पाँच प्रतिशत तौल कम भए नष्ट गर्नुपर्ने एक प्रतिशत तौल बढेमा सफा गर्ने व्यवस्था थर्डपार्टी हाइड्रोलिक परीक्षण व्यवस्था भण्डारणमा एक मिटर खाली स्थान अनिवार्य खाना पकाउने ग्यास कम्पनीले अब प्रत्येक सिलिन्डरमा सुरक्षा टोपी(सेफ्टी क्याप) लगाएर मात्र बजारमा पठाउन पाउँने भएक छन्। ग्यास चुहिएर(लिक भएर) हुने विभिन्न खाले दुर्घटना रोक्नका लागि सरकारले सेफ्टी क्यापको अनिवार्य व्यवस्था गरेको हो। शुक्रबार उद्योग मन्त्री शंकरप्रसाद कोइरालाको अध्यक्षतामा बसेको नेपाल गुणस्तर परिषद्को ९१ औ बैठकले पारित गरेको ‘ग्यासको बोटलिङ प्लान्ट सञ्चालन सम्बन्धि मापदण्ड’मा यस्तो व्यवस्था गरिएको छ। शुक्रबार तत्कालै लागू गर्ने गरि पारित मापदण्ड अनुसार अब सबै खाना पकाउने ग्यास भर्ने कम्पनी(बोटलिङ प्लान्ट)हरुले प्रत्येक सिलिन्डरमा सेफ्टी क्याप अनिवार्य राख्नु पर्नेछ। यस्तो क्याप नराख्ने कम्पनीले ग्यास सिलिन्डर बजारमा पठाउन नपाउने व्यवस्था मापदण्डमा गरिएको छ। सिलिन्डरको साथमा हुने यो क्याप प्रयोगकर्ताले ग्यास नचलाउने बेलामा रेगुलेटर खोलेर लगाउन सक्नेछन्। स

Tweet सिसा खानी पहिचान गरिएको क्षेत्र।  चिनियाँ लगानीकर्ताले नेपाल मेटल कम्पनीको सबै दायित्व सकारेर थप दुई अर्ब लगानी प्रस्ताव गरेका छन्। मेटल कम्पनी किनेर चलाउने इच्छा देखाएका दुई चिनियाँ कम्पनीले करिब दुई करोड अमेरिकी डलर(दुई अर्ब नेपाली रुपैयाँ) लगानी थप गर्ने प्रस्ताव गरेका हुन्। उनीहरुले उद्योग मन्त्रालयलाई दुई साता अघि विस्तृत प्रस्ताव पठाउदै दायित्व सकारेर थप लगानी गर्ने प्रतिवद्धता जनाएका हुन्। गत असोज र कात्तिक महिनामा मेटल कम्पनी किन्न छुट्टा–छुट्टै प्रस्ताव पेस गरेका थिए। चीनको थाइयुन मिनरल्स प्रालि र साउथ चाइना माइनिङ इनर्जी कम्पनी प्रालीले मेटल कम्पनी किनेर चलाउने प्रस्ताव पेस गरेका हुन्। ‘दुई वटै कम्पनीले पठाएको छुट्टा–छुट्टै प्रस्तावमा दुई करोड अमेरिकी डलरको हाराहारीमा थप लगानी गर्न प्रस्ताव आएको छ’, नेपल मेटल कम्पनीका निमित्त प्रमुख हरि घिमिरेले भने, ‘कम्पनीको सबै सेयर र दायित्व किनेर थप लगानी गर्ने उनीहरुको प्रस्ताव हो’। दुवै कम्पनीले पेस गरेको पहिलो पहिलो प्रस्तावमा लगानी बारे विस्तृत नखुलाइएको भन्दै नेपाल मेटलको सञ्चालक समितिले विस्तृत प्रस्ताव पठाउन आग्र

Tweet पसल अनुगमन गर्दै वाणिज्य विभागको टोली । कानुनीरुपमा सरकारी निकायमा दर्ता नगरी कुनैपनि व्यवसाय सञ्चालन गर्न नपाइने भएपनि राजधानीभित्रैका व्यवसायीले दर्ताविनै पसल चलाइरहेका छन्। चिया, खाजा, तरकारी, खाद्यान्न, किरानाजस्ता सानो लगानीदेखि ठूलो लगानीका पसल समेत विनादर्ता चलिरहेको पाइएको छ। दर्ताका क्रममा हुने अनावश्यक सरकारी झन्झट र कर तिर्नबाट उम्कने प्रवृत्तिले गर्दा बाध्यता नपरी पसल दर्ता गर्ने देखिएको हो। कानुनीरुपमा दर्ता अनिवार्य गरिएको र व्यापारी स्वयंलाई समेत व्यवसाय गर्न सजिलो हुने भएपनि धेरै पसले दर्ताको दायरामा आएका छैनन्। मूल्य र गुणस्तरमा ठगीका घटना बढेपछि त्यसको अनुगमन गर्न बनेका सरकारी संयन्त्रले अनुगमन गर्दा उपत्यकाभित्रै धेरै विनादर्ताका पसल भेट्ने गरेका छन्। बजार अनुगमन नेतृत्व गर्ने वाणिज्य विभागका अनुसार उपत्यका सहित मुलुकभर दर्ता विनै पसल चलाउने प्रवृत्ति धेरै रहेको छ। ‘हामीले अनुगमनका क्रममा कुनैपनि निकायमा दर्ता नभई चलेका पसलहरु धेरै भेटेका छौ’, विभागका उपमहानिर्देशक विनोदप्रकाश सिंहले भने, ‘यस्ता पसलेलाई पहिलो पटक भएकाले दर्ता गर्न उत्प्ररित गर्ने गरे